5 آذر سالروز تاسیس بسیج که به فرمان و دستان با کفایت امام راحل محقق شد،فرصتی دوگانه هم برای عرض تبریک و گرامیداشت تشکل بسیجی است و هم بهانه ای برای پردازش به تفکر بسیجی فراهم می آید که از نظر من هر دو نگاه،از ضرورتی انکارناپذیر برخوردارند.

۱-برخی با نگاهی مقبره گرایانه،بسیج را از منظر تجلیل از عملکرد غرورآفرین و حماسه سازش در دفاع مقدس ۸ ساله و تمامی جبهه های دفاع از نظام در اقصی نقاط کشور در گذشته مورد عنایت قرار می دهند و از این بابت که در نجات کشور و حفظ انقلاب و دفاع از آرمانهای امام راحل،سنگ تمام گذاشت و ثابت قدم بود،از بسیج تشکر می کنند! دراین نگاه،بسیج در همان برهه تاریخی،قابل تحلیل و اعتناست که طبعاً چنین تعبیری از بسیج،مطلوب ما نمی باشد!

۲-برخی با نگاهی موزه گرایانه،بسیج را به عنوان نماد و سنبل مردمی بودن نظام برای مخاطبان داخلی و خارجی،آنقدر مقدس جلوه می دهند که جرات ورود به مسائل جاریه را از او ستانده و می خواهند بسیج را صرفاً به برخورداری از احترام در همه طیف ها و گرایشات نظام دلخوش نگه داشته باشند! در این نگاه،بسیج مثل یک عتیقه قیمتی یا مثل یک مجسمه،در بوفه و دکوراسیون جامعه محبوس و بی خاصیت است که باز هم به روشنی می توان فهمید که چنین تفسیری از بسیج باب طبع ما نیست!

۳-بعضی هم با نگاهی ابزار گرایانه،بسیج را به عنوان یک ابزار و وسیله ای برای تحقق اهداف مقطعی و نه چندان مهم و فراگیر نگریسته و آن را فقط برای مصرف امروز در نظر می گیرند و به دغدغه های بزرگ فردا فکر نمی کنند،این نگاه هم درک درستی از بسیج ندارد و تامین کننده نظر ما نمی تواند باشد!

۴- عده ای دیگر با نگاهی نظامی گرایانه،بسیج را صرفاً در شور و هیجان و احساس دیده و مایلند تا از نام و سابقه و اعتبار و توانش در سطوح نیازهای عملیاتی نظام بهره گرفته و به ظواهر امور بیشتر از اعماق آنها توجه نشان دهند،در این نگاه که متاثر از تشکلات مشابه شبه نظامی در سطح جهان است بسیج در حد میلیشیا و نیروی پایداری تحقیر می شود که باز هم در تضاد با نگاه بلند ما به بسیج است!



۵- اما در نگاه تلفیقی آرمان گرایانه و واقع گرایانه ما، بسیج علاوه بر برخورداری از تمامی جلوه هایی که ذکر شد،بعنوان رکنی پایدار از ارکان انقلاب اسلامی و ضمانتی استوار برای بقای آرمانهای امام راحل و بازوانی جان نثار برای ولی امر مسلمین جهان در راستای حفظ نظام و توسعه ارزشهای ناب تلقی شده و در عین حال تجلی صلابتی بازدارنده برای همه تهدیدها و قدرتی کوبنده در برابر کلیه تهاجمات احمقانه احتمالی محسوب شده که تمامی ابهت و توان نظامی استکبار جهانی در برابر ایمان و اراده خلل ناپذیرش،به پشیزی نمی ارزد و در سایه شجاعت بسیج، دلی در کشور ما نمی لرزد،زبانی به لکنت نمی آید و ضمیری مرعوب نمی گردد!در این نگاه،بسیج یک تشکل همه جانبه و تمام بعدی،شامل مهارت و تجلیات نظامی،سیاسی،فرهنگی،علمی،اجتماعی،اقتصادی،سازندگی و خدمات کلان ملی است که در هر برهه از زمان،ضمن در نظر گرفتن اولویت های ابلاغی،در مابقی سنگرها نیز استقرار هوشمندانه داشته و روزنه ای را نیز برای نفوذ دشمن باقی نمی گذارد و این شعار نیست بلکه در طول ۳۰ سال گذشته، این حقیقت بارها به واقعیت پیوسته و بالقوه های بسیج،بالفعل شده اند! و دقیقاً بخاطر همین قیمت گران بسیج است که بازهم بر لزوم صیانت از حرمت بسیج و بسیجی هم از طرف جامعه و هم از طرف خودشان و هم از جانب سایر دست اندرکاران تاکید می گردد.



در هفته بسیج،اگر چه توسعه تشکل و حضور بسیج در صحنه بسیار مهم است،اما بنظرم مهم تر از آن، توسعه فرهنگ و تفکر بسیجی است که جامعه به شدت به آن نیازمند است و از طرفی باید متذکر شد که یکی از نتایج توسعه تفکر بسیجی،توسعه تشکل بسیج و نیز تولید و توسعه روحیه بسیجی در مصاف و مواجهه با موانع کلان داخلی و خارجی و اتخاذ مواضع گران در این دو عرصه است.



یادمان باشد که صحبت از بسیج و بسیجی،صحبت از من و تو و ماست و هیچکس حق ندارد که در هفته بسیج خود را بیرون از حلقه مراسم این مناسبت دیده و به استقبال از آنها نشتافته و رسالت تاریخی و ملی و دینی خود را در ترویج تفکر بسیجی و تشویق گرایش به عضویت در بسیج ایفاء ننماید!

صادقعلی رنجبر-عضو هیئت علمی دانشگاه